villa Mooi Gaasterland te Rijs
 
Hieronder een kort, nog niet compleet overzicht, van de historie van de villa Mooi Gaasterland in Rijs
meer over de plannen voor het vestigen van een AZC in het complex van Mooi Gaasterland en de start van bisto/restaurant Mooi Gaasterland in de villa onderaan deze pagina
 
weg naar Balk rond 1900
prentbriefkaart 080-263 beschikbaar gesteld door Auke Hylkema
De weg naar Balk vanaf de driesprong in Rijs rond 1900
 
Op de eerste kadastrale kaart opgemaakt in 1832, het zogenaamde minuutplan, stond er op de hoek van de Oude Mirnsterweg (weg naar Oudemirdum) en de Leidse Laan (weg naar Balk) een behoorlijk grote woning met een kleine berging op het achtererf. De woning was omgeven door een weiland met daaromheen bos.
bron: minuutplan 1832 kadastrale gemeente Balk sectie F volgnr 1 (Mirns)
 
kadastrale kaart 1832
bron: www.hisgis.nl
Bovenstaande kaart is de digitale versie van het minuutplan uit 1832.
legenda:
wit = weg, beige = zandweg, donker groen = bos, lichtgroen = weiland, paars = tuin, blauw = water, rood = gebouw
 
Naar alle waarschijnlijkheid is in de periode tussen 1832 en 1887 de grote woning vervangen door een huis van kleiner formaat.
 
de weg naar Oudemirdum rond 1900
prentbriefkaart 080-270 beschikbaar gesteld door Auke Hylkema
De weg van Rijs naar Oudemirdum rond 1900 ter hoogte van de driesprong naar Balk en Koudum
 
"Schoonheid die verdwijnt" Een oproep van een bezoeker van Gaasterland in 1911 om toch van het mooie landschap te komen genieten. Ondanks de kap en ontginning van de bossen en heidevelden is Gaasterland nog mooi genoeg.
 
De in Den Haag gevestigde maatschappij "Mooi Nederland" koopt een strook grond tussen Rijs en Oudemirdum met de bedoeling om er kleine en grote villa's op te bouwen. Het villapark Berg en Dal bij Nijmegen, ten dele toen al gerealiseerd door dezelfde maatschappij, moest als voorbeeld dienen.
 
De maatschappij "Gaasterland" geeft in 1912 opdracht voor de bouw van een villa en koetshuis te Rijs op de hierboven omschreven locatie op de hoek tussen de weg van Rijs naar Balk en Oudemirdum. Het kleine huis in het weiland was al gesloopt. Het kantoor van de maatschappij was gevestigd in "Huize Leliënstate" te Rijs. Architect M.J. van de Schilden uit 's Gravenhage tekende voor het ontwerp en timmerman Petrus van der Werf uit St. Nicolaasga mocht geheel bouwen voor f 20.527,-
 
ontwerp villa
 
bron: archief gemeente Gaasterlân-Sleat
 
de eerste steenlegging
foto 173-002 beschikbaar gesteld door Van der Werf's Bouwbedrijf in St Nicolaasga
Deze foto is naar alle waarschijnlijkheid gemaakt ter gelegenheid van de eerste steenlegging van villa "Mooi Gaasterland" op 1 juli 1912. Afgebeeld zijn v.l.n.r. beneden ondermeer de bestuursleden van de Maatschappij Gaasterland met echtgenotes, mogelijk werklieden van de maatschappij, Petrus van der Werf ( met de nog jonge Frans aan zijn rechterhand en de trombone in zijn linkerhand), Kee ( met Rinke op de arm en Agatha aan de hand) familieleden en Katharina Elzinga (keetjuffrouw). De meeste werklieden staan op de steigers. De verdiepingskozijnen zijn gesteld.
 
bouwploeg
foto 173-005 beschikbaar gesteld door Van der Werf's Bouwbedrijf in St Nicolaasga
De bouwploeg voor het in aanbouw zijnde koetshuis.
 
bouwploeg
foto 173-003 beschikbaar gesteld door Van der Werf's Bouwbedrijf in St Nicolaasga
Het koetshuis in aanbouw.
 
Petrus van der Werf
Vender Werf's bouwbedrijf
 
Op 23 november 1908 vestigt Petrus van der Werf zich met zijn gezin aan de Kerkstraat in St. Nicolaasga. Tot 1948 leidt Petrus op "markante" wijze de timmerzaak. Nadien is de zaak voortgezet door de zonen en kleinzonen.
 
<<< Petrus van der Werf
 
De villa met koetshuis 'Mooi Gaasterland' te Rijs mag zondermeer Petrus' vroege meesterwerk worden genoemd. Petrus van der Werf bouwt de villa voor Maatschappij Gaasterland in 1912/'13, vijf jaar na vestiging als zelfstandig aannemer. De maatschappij bezit in die jaren 3200 ha grond en 59 boerderijen in Gaasterland. De villa dient als woning voor de administrateur en als kantoor. Petrus' werk stemt architect M. van Schilden te Den Haag zeer tevreden.
hoofdingang   hoofdingang
 
Mooi Gaasterland
foto's beschikbaar gesteld door Van der Werf's Bouwbedrijf in St Nicolaasga
M. van Schilden ontwierp een tweebeukige villa met hoofdzakelijk late chalet-stijlkenmerken, gecombineerd met invloeden uit de Engelse Arts & Crafts architectuur. Tegelijkertijd spreekt uit het ontwerp een zekere rationaliteit. De villa staat er anno nu nog goed bij.
Petrus moet een flink aantal werklieden in dienst nemen voor de bouw van deze grote en complexe villa. Naast metselwerk is gebruik gemaakt van gepleisterde wanden en fraai houtwerk. De vloeren zijn van betonnen gewelfjes tussen stalen balken of van hout en worden in alle gevallen degelijk ondersteund. De kap is met traditionele pen- en gat verbindingen en veel sierlijke details geconstrueerd, maar toon ook moderne onderdelen.
 
Petrus houdt aan de villa een lovende aanbevelingsbrief van de architect over. Hij houdt er nog iets aan over; een negatief financieel eindresultaat, dat hem tot in de vroege jaren 1920 blijft achtervolgen. Een reden is mogelijk de onervarendheid met 'begroten' van zo'n omvangrijk project. Een andere reden is wellich de uitermate (zelfs bovenmate) degelijke uitvoering zoals bleek bij een inspectie van het gebouw in 2008. De schuld draagt eraan bij dat Petrus langere tijd geen al te grote projecten kan aannemen.
 
bron: boek 100 jaar Van der Werf's bouwbedrijf 1908 - 2008
 
 
villa Mooi Gaasterland rond 1915
prentbriefkaart collectie Johan Groenewoud
De villa Mooi Gaasterland waarschijnlijk rond 1915
 
ontwerp koetshuis
 
De bouwvergunning is verstrekt op 31 januari 1912 door de gemeente Gaasterland.
bron: archief gemeente Gaasterlân-Sleat
 
villa Mooi Gaasterland
prentbriefkaart collectie Johan Groenewoud
De villa "Mooi Gaasterland" in haar oorspronkelijke vorm zoals zij gebouwd is voor de maatschappij Gaasterland
 
Timmerman en aannemer J. Feenstra uit Mirns krijgt in 1924 opdracht van ? om het koetshuis te verbouwen tot woonhuis.
tekening verbouwing: plattegrond
De bouwvergunning is verstrekt op 28 augustus 1924 door de gemeente Gaasterland.
bron: archief gemeente Gaasterlân-Sleat
 
logo Stchichting Volksgezondheid
 
Op 24 juni 1925 wordt in Utrecht de "Stichting Volksgezondheid" opgericht. Deze stichting had als doel een kindervakantiekoloniehuis op te richten en exploiteren. De in Balk geboren timmermanszoon Michiel Siebes Visser had als bestuurslid van de Katholieke Arbeidersvereniging de gelden hiervoor bij elkaar "gebedeld". Nu moest er een locatie worden gezocht. Michiel Visser had al een aantal keren geprobeerd de sinds 1924 leegstaande villa in Rijs bij het dagelijks bestuur in Utrecht onder de aandacht brengen. Hij kreeg echter geen groen licht voor de aankoop.
Pas nadat hij op 11 november 1925 samen met de twee bestuurders uit Utrecht, de heren Grundtmeijer en Brouwer, een bezoek had gebracht aan Rijs en de Gaasterlandse bossen werd na veel beraad eind december 1925 de villa aangekocht voor f 12.500,- De stichting bezat f 13.000,- Na betaling van de notariskosten en de overname van de verzekeringspolissen had de stichting nog f 20,- in kas.-
Nu waren we rijk ..... en ...... straatarm! Rijk want wij bezaten Mooi Gaasterland. Arm! ... want onze kas was uitgeput. Enfin maar weer bedelen.... ansichtkaarten van Mooi gaasterland werden bij duizendtallen naar de afdeelingen gezonden om verkocht te worden: de opbrengst was voor de Stichting Volksgezondheid. Reclame! Propaganda wekelijks in het Verbondsblad Aangepakt!
Nu kwamen pas de moeilijkheden. Mooi Gaasterland moest geïnstalleerd en geëxploiteerd worden
aldus schreef Michiel Visser in zijn memoires
bron: (*1)
 
villa Mooi gaasterland met berging in 1926
prentbriefkaart collectie Johan Groenewoud
De villa met de in 1926 gebouwde berging op de achtergrond.
 
Timmerman en aannemer Siebe Machiels Visser, de vader van Michiel Visser, uit Balk krijgt in 1926 opdracht om een bergplaats achter de villa te bouwen.
De bouwvergunning is verstrekt op 17 maart 1926 door de gemeente Gaasterland.
bron: archief gemeente Gaasterlân-Sleat
 
villa Mooi Gaasterland
villa Mooi Gaasterland
foto's 166-005 en 166-008 beschikbaar gesteld door Hans Abbink
De villa Mooi Gaasterland vlak na de aankoop in 1925.
 
Op 20 mei 1926 arriveerden de zusters Franciscanessen van het St. Bonifatiushospitaal uit Leeuwarden op Mooi Gaasterland. Moeder Heriburga, de eerste moeder overste, deed haar intrede bijgestaan door 5 zusters. Op 15 juni in datzelfde jaar kwam het eerste zwakke kind. In de villa was ruimte voor 25 bedden. 84 kinderen werden in 1926 verpleegd. De praktijk dwong echter al spoedig tot uitbreiding. Deze volgde in 1928
bron: (*1)
 
eerste steen
bron (*1)
De inwijding van het in aanbouw zijnde slaapgebouw in 1928
Op de foto van links naar rechts: de eerste moeder-overste Heriburga, Michiel Visser, een K.A.B.-bestuurder, pastoor Kluvelder van Bakhuizen, timmerknecht Joseph Mous , opperman Lieuwe Nagelhout, schilder Jouke Haringsma, opperman Hans Nagelhout. metselaar I. Bergsma, voorzitter van het bondsbestuur dhr Brouwer, timmerman Anne Konst, timmerman Andries Bosma, metselaar Johannes Pelsma, opperman Pier Schram, eerste huisknecht Lolle Ages Negenman, timmerman-aannemer Johannes J. Konst. In het midden enkele der eerste kinderen met verzorgster.
ben op zoek naar de originele versie van deze foto
 
groep kinderen
foto 166-004 beschikbaar gesteld door Hans Abbink
 
De Stichting Volksgezondheid te Utrecht krijgt in 1928 goedkeuring voor het plan om het vakantiekoloniehuis uit te breiden met een slaapgebouw naast de villa Mooi Gaasterland te Rijs. Timmerman Siebe Visser uit Balk en Johannes Konst uit Bakhuizen? maken het gebouw voor f 16.870,-
vakantiehuis
De bouwvergunning is verstrekt op 20 februari 1928 door de gemeente Gaasterland.
bron: archief gemeente Gaasterlân-Sleat
 
Mooi Gaasterland
prentbriefkaart collectie Johan Groenewoud
Het Rooms Katholieke vakantiekoloniehuis vlak na de oplevering van het nieuwe slaapgebouw.
 
Mooi Gaasterland
bron: Fan Fryske Groun van 30 maart 1934 uit het archief van het Histoarysk Wurkferbân Gaasterlân
 
Elke morgen gingen de zusters naar de Heilige Mis in Bakhuizen, een wandeling van drie kwartier. Geen wonder dat er al gauw een kapel moest komen. In 1929 werd de kapel gebouwd die op 15 juli van dat jaar door de deken uit Sneek, de hoogeerwaarde heer J. van Galkom, werd gewijd.
bron: (*1)
 
bouw kapel
 
Het bestuur van de vakantiekolonie "Mooi Gaasterland" is nog niet uitgebouwd. In 1929 volgt een kapel. Initiatiefnemer tot de oprichting van de vakantiekolonie Michiel Visser, zoon van timmerman Siebe Visser uit Balk, ondertekend als beheerder van de kolonie namens het bestuur de aanvraag voor de bouwvergunning. De bouwkosten van de kapel bedroegen f 7300,-
De bouwvergunning is verstrekt op 25 maart 1929 door de gemeente Gaasterland.
bron: archief gemeente Gaasterlân-Sleat
 
waterput Mooi Gaasterland
foto 098-001 beschikbaar gesteld door Berthe Haringsma
Op 20 juni1930 wordt een waterput / pomp geboord op het terrein van Mooi Gaasterland. Op de achtergrond de zijgevel van de kapel. De tweede van links is de uit Balk afkomstige Johannes Haringsma. Voor de kijker rechts daarvan staat Lieuwe Nagelhout.
Jarenlang was hij in dienst van Mooi Gaasterland als tuinman cq concierge. Hij woonde met z'n vrouw (geen kinderen) achter Mooi Gaasterland in een witte villa naast de tuin van Catharinus Feenstra, die ook met z'n gezin in de witte villa woonde. Waar nu de kleine huisjes staan was de tuinderij van Feenstra (kassen e.d.)
 
groep kinderen in 1931
foto collectie Johan Groenewoud
Een groep kinderen naast de villa rond 1931.
 
  Michiel Visser
De verdere uitbouw van Mooi Gaasterland verloopt in de jaren dertig van de vorige eeuw voorspoedig. Werden er in 1927 nog 214 kinderen opgenomen, in 1936 was dat aantal al gegroeid tot 511. Zodat in 1937 men genoodzaakt was om de vakantiekolonie uit te breiden met een vierde gebouw. Dat werd het Theresiahuis dat plaats bood aan 78 kinderen. De totale opvangcapaciteit van Mooi Gaasterland werd hiermee 140 kinderen.
bron: (*1)
 
 
De Stichting Volksgezondheid een Instelling van de Bond van RKKZ te Utrecht realiseert in 1937 een nieuw slaapgebouw op het terrein naast de villa. Timmerman Bauke Piet Boersma uit Balk tekent voor het ontwerp en het optrekken van het nieuwe slaapgebouw.
 
De bouwvergunning is verstrekt op 23 maart 1937 door de gemeente Gaasterland.
foto 166-003 beschikbaar gesteld door Hans Abbink
bron: archief gemeente Gaasterlân-Sleat
Michiel Visser, de beheerder van Mooi Gaasterland, voor de ingang van het nieuwe Theresiagebouw.
 
Theresiagebouw
bron: (*1)
Rechts op de foto de jongste uitbreiding welke op zaterdag 28 augustus 1937 officieel in gebruik werd genomen.
 
situatie in 1937
Het complex op Mooi Gaasterland bestaat na de laatste uitbreiding van 1937 uit 4 gebouwen, te weten: de villa, een kapel, een slaapgebouw voor jongens en een slaapgebouw voor meisjes.
 
Op 10 november 1939 dreigde de oorlog en moest op last van het ministerie van defensie Mooi Gaasterland worden ontruimd. Het eerste halfjaar van 1940 konden er geen kinderen opgenomen worden. De busverbinding Heerenveen- Gaasterland was stopgezet en bovendien waren de ouders bang van hun kind gescheiden te worden.
De Tweede Wereldoorlog gooide letterlijk en figuurlijk roet in het eten voor de geplande verbouwing van de keuken in de villa. Deze uitbreiding is niet doorgegaan. In 1941 moest het huis vol met kinderen op last van de NSB ontruimd worden. In 1941 vestigde de Nederlandse Landstand zich hier met de oprichting van de Boerenschool.
Er werd een directeur aangesteld met twee leraren, een boekhouder en een huishoudster. De bedoeling was om cursussen van 6 weken te geven aan groepen van 20 - 25 jongens en meisjes tussen de 18 en 27 jaar. De belangstelling was echter niet groot. Meestal waren de groepen niet groter dan zo'n tien cursisten. Soms ook nog aangevuld met 15-jarigen. De vakken waren: rassenleer, zingen, bevolkingspolitiek, boerenpolitiek, gymnastiek, wandelen, opstellen maken, het bespreken van het nieuws, lezingen en excusies (o.a. het Fries Museum en de Hidde Nijlandstichting in Hindelopen)
 
Op 28 september 1942 geeft de burgemeester van de gemeente Gaasterland toestemming voor enkele wijzigingen en herstelwerkzaamheden in en aan het gebouw.
tekeningen: plattegronden, gevels
 
De Nederlandse Landstand of Nederlandsche Landstand was een organisatie die in oktober 1941 ontstond uit de fusie van het Boerefront en de Nationale Bond Landbouw en Maatschappij. De Nederlandse Landstand werd geleid door Evert Roskam die daarvoor al de leider was van de begin 1940 opgerichte NSB-boerenorganisatie Boerenfront. De organisatie had onder meer tot taak zorg te dragen voor de voedselvoorziening van de Nederlandse bevolking. Daarnaast was zij verantwoordelijk voor het behartigen van de belangen van boeren, vissers en tuinders. Deze werden allen vanaf 24 oktober 1941 gedwongen lid. In 1942 ging ook de Bond van Landpachters op in de Nederlandse Landstand.
 
Na de bevrijding van Gaasterlan op 17 april 1945 werd de kustbewaking van de NBS hier ondergebracht. Immers de Duitse bezetters zaten nog aan de andere kant van het IJsselmeer. Na de capatulatie van Duitsland op 5 mei 1945 kwam er een opleidingscompagnie bewakingstroepen op Mooi Gaasterland. Zij hadden als taak het bewaken van de kampen waar de NSB'ers waren ondergebracht.

 

heropening Mooi Gaasterland
bron: Leeuwarder Courant van 7 januari 1948
 
De zusters Franciscanessen konden na de oorlog niet meer voor de kinderen zorgen vanwege gebrek aan krachten. De "geutjes", de zusters van de Congregatie van de Dochters van Onze Lieve Vrouwe van het Heilig Hart uit Tilburg, werden op aanwijs van pater Pillen van de Diocesane Bond uit Utrecht benaderd. Zo kwam het dat moeder overste van de Congregatie, zuster Oda, geholpen door 8 medezusters eind 1947 Mooi Gaasterland weer bewoonbaar maakte. In het eerste jaar kwamen er 609 kinderen en dat werden er in de volgende jaren steeds meer.
 
Mooi Gaasterland
prentbriefkaart eigen collectie
 
Het vervoer en de ontvangst van de kinderen.
Het was niet eenvoudig om al deze kinderen naar Mooi Gaasterland te vervoeren. De Utrechtse Diocesane Bond regelde de uitzending centraal en coördineerde die. Enthousiaste kantoormedewerkers, onder aanvoering van de jonge Piet Vuister, zorgden voor het vervoer van de kinderen. Met washandjes en pepermunt gewapend werd op diverse stations appèl gehouden. Utrecht was de centrale vertrekplaats.
Hoewel de meeste kinderen uit het midden van het land afkomstig waren, werden ook uit Twente en de Gelderse Achterhoek veel kinderen uitgezonden. Bij de spoorwegen waren rijtuigen gereserveerd en daar ging het heen naar Heerenveen. Vooral de enorme berg bagage gaf de begeleidende boekhouder de meeste zorgen en menigmaal moest hij met zijn blote kantoorhanden persoonlijk toezien dat de deklading niet ging schuiven.
In Heerenveen stonden de bussen van de Zuid-West-Hoek gereed, koffers op het dak en zo ging het langs de zeer smalle en slecht geplaveide wegen richting Rijs. Daar stonden de zusters klaar en pakten de ontvangst zeer voortvarend aan. De kinderen kregen eerst een grondige wasbeurt, voor de meesten geen alledaagse gebeurtenis in die dagen. Zij werden medisch gekeurd door de arts en schoven vervolgens aan de lange tafels in de eetzaal, waar hun eerste voedzame maaltijd wachtte met een flinke bal gehakt en appelmoes.
bron: (*1)
 
dodelijk ongeluk
bron: Leeuwarder Courant van 25 oktober 1954
 
De toevloed aan kinderen werd zo groot dat in 1956 een verdere uitbreiding van de accomodatie noodzakelijk werd. Op het Theresiagebouw kwam een derde bouwlaag, het gehele gebouw werd gemoderniseerd en vergroot. Het in Leeuwarden gevestigde architectenbureau Arjen Witteveen onder leiding van de architect Jan J.W. van Oerle tekende voor het ontwerp. De Balkster aannemer Piet Boersma voerde de werkzaamheden uit voor een bedrag van ongeveer f 150.000,-
tekeningen: noordoostgevel, noordwestgevel, zuidwestgevel, zuidoostgevel, doorsnede, situatie
tekeningen: plattegrond begane grond, 1e verdieping, 2e verdieping
De bouwvergunning is verstrekt op 4 juni 1956 door de gemeente Gaasterland.
bron: archief gemeente Gaasterlân-Sleat
 
renovatie van gebouw Theresia
foto beschikbaar gesteld door het Histoarysk Wurkferbân Gaasterlân
De renovatie van gebouw Theresia in volle gang.
 
Mooi Gaasterland
prentbriefkaart collectie Johan Groenewoud
Mooi Gaasterland met rechts het pas gerenoveerde Theresiagebouw.
 
achterzijde Theresiagebouw
prentbriefkaart collectie Johan Groenewoud
De achterzijde van het Theresiagebouw.
 
film van de vakantiekolonie Mooi Gaasterland in Rijs - rond 1954
 
De financiën.
In de beginjaren was de verpleegprijs f 1,25 per kind per dag. Om 's winters ook voldoende bezetting te hebben werd de prijs in die periode verlaagd tot f 1,- De financiering van de kinderuitzending bleef een zaak van grote zorg. Nog altijd was men afhankelijk van de opbrengst van de bloemenverkoop op de bloempjesdagen, de speldjes en vele subsidies.
De provinciale bijdragen uit de gewesten waar de kinderen uit afkomstig waren, waren van groot belang. De Vereniging Herwonnen Levenskracht begon uitzending te subsidiëren voor de kinderen van haar leden. Het landelijk preventiefonds subsidieerde ongeveer f 0,40 per kind per verpleegdag. Maar ook de ouders moesten naar vermogen bijdragen. Velen konden dat ook na de oorlog moeilijk opbrengen. De verpleegprijs was inmiddels in 1951 f 2,25 per verpleegdag in de zomer en f 2,- in de winter. Dit was echter nauwelijks voldoende om de exploitatie te waarborgen.
Vanuit het Bondsbureau was de energieke Vuister dag en nacht in de weer om fondsen te werven die werden beheerd door dhr. E van der Zande. Maandelijks kwam van der Zande in zijn oude DKW naar Mooi Gaasterland om er betaaldag te houden voor de leveranciers. Eén voor één liet hij ze binnen komen. De klompen buiten de deur en de pet in de hand stonden ze beschroomd te wachten totdat hij de rekening had nageteld. De leverancier werd zo uitbetaald dat er maar weinig kleingeld behoefde te worden uitgekeerd. Geen zuinigheid, maar slimheid. Bij het verlaten van het vertrek stond op de tafel een offerbus en de leverancier kon daar zijn bijdrage storten voor de kinderuitzending. Met de ogen van Van der Zande in de rug durfde niemand de bus voorbij te lopen zonder er een geldbedrag in de gooien.
De plaatselijke comité's van de KAB (Katholieke Arbeiders Beweging) en de Stichting Volksgezondheid brachten f 20.000,- bijeen voor een nieuwe keuken. Het oude cokesfornuis stond op instorten en op een gegeven moment moesten de zusters buiten koken omdat het binnen niet meer veilig was.
In de jaren vijftig kwamen de eerste bijdragen van het ziekenfond St. Liduina en verzekeringsmaatschappij Concordia. Vooral de erkenning door de ziekenfondsen dat kinderuitzending een "medische verrichting" was die voor financiering in aanmerking kwam was het begin van een professionele financiering.
Aan personele kosten was men zeer geringe bedragen kwijt. Het liefdewerk van de zusters werd nauwelijks betaald. Het totale relegieuze collectief van ongeveer 12 zusters ontving f 6000,- per jaar. Lekenpersoneel was er in de jaren vijftig nog nauwelijks. Alleen de kolonie-arts had een honorarium van f 50,- per maand. Via het ziekenfonds kon hij 2 cent als suppletie op zijn honorarium krijgen.
 
bron: (*1)
 
In 1957 wordt de in 1926 door Siebe Visser gemaakte berging afgebroken. Op een andere locatie op het terrein komt een nieuw en groter exemplaar. Ook in 1957 wordt er op de zolder van het Theresia gebouw een speelzaal ingericht.
 
speelzolderde speelzolder
bron: (*1)
 
  de nieuwe keuken
In 1961 is het dan eindelijk zover dat met de lang gewenste uitbreiding en modernisering van de keuken in de villa kon worden begonnen. Bouwkundige en timmerman Bauke Piet Boersma uit Balk tekende het ontwerp en realiseerde de uitbreiding.
tekeningen: noordwestgevel, noordoostgevel, plattegrond begane grond, kelder, situatie
 
De bouwvergunning is verstrekt op 8 maart 1961 door de gemeente Gaasterland.
bron: archief gemeente Gaasterlân-Sleat
de nieuwe keuken >>>
 
Verder worden er in 1963 op de 1e en 2e verdieping van de villa slaapkamers gemaakt.
 
Mooi Gaasterland
bron: Leeuwarder Courant van 16 oktober 1964
 
Mooi Gaasterland rond 1960
prentbriefkaart collectie Johan Groenewoud
Een beeld van het complex rond 1960
 
In de jaren zestig worden de huisvestingsproblemen acuut. In afwachting van de geplande bouw van een zustershuis wordt in 1965 vanuit Utrecht een dringend beroep gedaan op de gemeente Gaasterland toestemming te verlenen voor het plaatsen van een noodgebouw. Brief d.d. 17 augustus 1965 van de Stichting Volksgezondheid
tekeningen:
De bouwvergunning is verstrekt op 23 augustus 1965 door de gemeente Gaasterland.
 
kinderpostzegels
bron: Leeuwarder Courant van 3 november 1967
 
Het bleef niet bij een noodgebouw. Jn 1968 kwamen er drie stacaravans te staan achter het Theresiagebouw.
 
In 1968 kan er gestart worden met de bouw van het zustershuis. Het ontwerp is van de hand van de Balkster aannemer Bauke Piet Boersma die ook het gebouw realiseert.
De bouwvergunning is verstrekt op 3 december 1968 door de gemeente Gaasterland.
bron: archief gemeente Gaasterlân-Sleat
 
onrustige nacht in Rijs
 
de eet- en slaapzalen rond 1970
prentbriefkaart collectie Johan Groenewoud
Het gebouw links was de eetzaal en rechts de slaapzalen. Het beeld van Theresia boven de ingang is al verwijderd van de gevel.
 
Een noodkantoor gebruikt bij de verbouw van de Friesland Bank in Franeker werd in 1972 op het terrein geplaatst om te gebruiken als dagverblijf.
 
medisch kindertehuis
 
logo Mooi Gaasterland
 
jubileum Mooi Gaasterland
 
jubileum Mooi Gaasterland
Dhr. J. van Oostrum, voorzitter van de Stichting Volksgezondheid, biedt een televisietoestel aan.
 
ingrijpende nieuwbouw
 
De laatste religieuze directrice, zuster Mary, realiseerde samen met de heer P. Vuister als econoom-adjunctdirecteur de totale nieuwbouw van Mooi Gaasterland. Hiervoor moest het Theresiagebouw en de tussenbouw gesloopt worden. De aangrenzende camping Pomona werd aangekocht en de aanwezige bebouwing hiervan werd gesloopt.
1. hoofdgebouw, privé directie verblijven
2. keuken, magazijn, provisiekelders
3. kapel
4. provisorisch gemaakte kinderunits, ontspanningszaal, magazijn hoofd van de huishouding
5. slaapzalen begane grond en 1e verdieping, slaapzalen leidsters en groepen 2e verdieping, polikliniek en fysiotherapie
6. souterrain; rijwielstalling, sportzaal, lestherapiezaal, werkplaats en magazijn, technische dienst, cv-ruimte
6. begane grond; directiekamer, administratie, hoofdleiding, keuken en eetzaal leidsters
6. 1e verdieping; kamer leidsters, vergadering / leslokaal, sanitaire ruimten
7. schoolgebouw (houten noodlokalen)
8. oude dienstwoning, dagverblijfgroep
9. dienstwoning / kantoor econoom
10. noodgebouw , dagverblijfgroepen
11. stacaravans, 4 dagverblijfgroepen
12. houten keet, knutselwerkplaats
13. traforuimte
 
Architect Lieuwe Zijlstra uit Bakhuizen ontwierp een compleet dorp van 11 piramidevormige huizen. Daarnaast werd er een medische afdeling en een afdeling voor stafmedewerkers met een spelkamer gebouwd. Cobi Doevendans uit Sneek verzorgde de keramische versieringen van de gebouwen. De nieuwbouw koste ruim 6 miljoen gulden. De ingebruikname van de gebouwen was op 17 september 1977 Het jaar daarop kwam de nieuwbouw van de Witakkerschool gereed.
architect L. Zijlstra
 
opdracht Draisma
bron: Leeuwarder Courant van 12 april 1977
 
logo Mooi Gaasterland
kinderpostzegels
bron: Leeuwarder Courant van 2 juli 1977
 
Mooi Gaasterland
 
Mooi Gaasterland
 
einde zusters
 
prinses Margriet

prinses Margriet

Prinses Margriet neemt de bloemen in ontvangst van de tweeling Anna en Willy Bouma, burgemeester Hector L baron Sixma van Heemstra

 

bron: Leeuwarder Courant van 15 februari 1978

 
 
prinses Margriet
 
officiele opening
 
Openings door dokter Kijlstra, zie verslag in de Leeuwarder Courant van 18 oktober 1980
 
directeur de Vries
directeur Gijs Dirkse
bron: Leeuwarder Courant van 1 september 1978
bron: Leeuwarder Courant van 26 mei 1982
 
Welzijn
bron: Welzijn voorjaar 1982 (Welzijn is/was een uitgave van de Vereniging van Nederlandse Ziekenfondsen (VNZ)
 
reunie Mooi Gaasterland
In 1985 bestaat Mooi Gaasterland 60 jaar. Ter gelegenheid hiervan is er een fototentoonstelling en een reunie georganiseerd. Ook schreef de toenmalige directeur Gijs Dirkse een jubileumboek.
 
De Sloep
De Sloep rond 1985
 
logo Mooi Gaasterland nieuwe vorm van hulp
 
bron: Leeuwarder Courant van 9 oktober 1993
 
villa Mooi Gaasterland
 
In 2001 bestaat Mooi Gaasterland 75 jaar
 
75-jarig jubileum
betaald met zeppoppetjes
 
wandschildering
 
wandschildering
 
Op 1 maart 2011 gaan de deuren van Mooi Gaasterland als opvanghuis in de jeugdhulpverlening definitief dicht. Een nieuwe bestemming voor de gebouwen is nog niet gevonden.
 
(*1) Stichting Volksgezondheid, Mooi Gaasterland 1925 - 1985 een kroniek
 
 
 
AZC in Mooi Gaasterland
bron: Friesch Dagblad van 2 oktober 2014
 
Mooi Gaasterland
bron: Leeuwarder Courant van 2 oktober 2014
 
Mooi Gaasterland
bron: Friesch Dagblad 3 oktober 2014
Mooi Gaasterland
 
Mooi Gaasterland
bron: Leeuwarder Courant van 3 oktober 2014
 
Mooi Gaasterland
bron: Balkster Courant van 9 oktober 2014
 
Mooi Gaasterland
bron: Friesch Dagblad van 22 oktober 2014
 
Mooi Gaasterland
bron: website Omrop Fryslân van 1 november 2014
 
Mooi Gaasterland Mooi Gaasterland
bron: Leeuwarder Courant van 11 oktober 2014 bron: Telegraaf van 17 November 2014
 
 
 
Mooi Gaasterland
bistro restaurant Mooi Gaasterland
Begin juli opende Mooi Gaasterland haar deuren. Na een intensieve verbouwing waarbij de mooie details van het pand weer tevoorschijn kwamen, staat het enthousiaste horecateam klaar om gasten te verwelkomen.
bron: Balkster Courant van 17 juli 2015
 

 

beginpagina langsdeluts laatste wijziging: 16-08-2019