Lytse Side 1

Lytse Side 1 (1953)

1715 / reëelcohier Gaasterland, Balk, nummer 151, huis en tapperie, zie Dubbelstraat 1
1812 / taxatie gebouwen, Balk 172
1832 / kadastrale gemeente Balk, sectie A nummer 104, huis en erf
1953 / invoering straatnamen, Lytse Side 1
huidig adres (2019) / basis administratie gebouwen, Dubbelstraat 1 en 1a	hisgiscode: 1117

eigenaren

verkoop in 1798 aan:	Gerrit Thijsses Bosman, logementhouder te Balk
verkoop in 1828 aan:	Sijbren Aukes Dooper, logementhouder te Balk
verkoop in 1877 aan:	gemeente Gaasterland
verkoop in 1916 aan:	Markus Bouwman, timmerman te Balk en Jan Jolles Smit van boerenbedrijf te Harich
verkoop in 1919 aan:	Johannes Wagenmakers, postbode te Balk
verkoop in ???? aan:	gemeente Gaasterland

2007

kadastrale gegevens

kaart 1832

kadastrale kaart 1832

104 vernummerd in 1867 naar 463, 464

463 vernummerd in 1879 naar 573, 574

464 is het perceel langs de Luts

573, 574 komen uit 105, 463, 464

573 vernummerd in 1889 naar 676

574 vernummerd in 1889 naar 675

676 ongewijzigd tot 1928 zie Dubbelstraat A 104

675 vernummerd in 1917 naar 962, 963

962 en 963 ongewijzigd tot 1928

minuutplan 1832 / netteplan 1887

bron: Tresoar

hotel Gaasterland rond 1900

kaart 1913

kadastrale kaart 1913

bewoners

huisnummers: 1812 - 1839 Balk 172; 1890 - 1910 Balk 230; 1910 - 1910 Balk 354; 1910 - 1914 Balk 355; 1914 - 1920 Balk 390; 1920 - 1930 Balk 414; 1930 - 1953 Balk 399; 1953 - 1989 Lytse Side 1


	bewoners voor 1878 zie Dubbelstraat 1
woningregister 1869 - 1879 blad 63; kadastrale gemeente Balk sectie A nummer 463; huisnummer Balk 307
1869 - 1879	Johannes Sybrens Dooper, logementhouder
1869 - 1870	Hinke Lykles Haarsma, dienstbode
1869 - 187?	Sjieuwke Willems Kramer, dienstbode
1869 - 187?	Bernardus Georg Schrakamp, reizend agent
1870 - 1871	Annigje Martens Sonsma,
1870 - 187?	Sybrigje Bouma,
1878 - 1879	Trijntje Reekers,
bevolkingsregister 1880 - 1890 blad 162; kadastrale gemeente Balk sectie A nummer 574
1880 - 1890	Johannes Sybrens Dooper, logementhouder
1880 - 1884	Jeltje Annes Coldeweijer, dienstbode
1883 - 1885	Antje Lolkema, dienstbode
1885 - 1889	Bernard Herman Bietendael??, commencaal
1886 - 1888	Annigje Froklage, dienstbode
1889 - 1890	Martha Roodhof, commencaal
bevolkingsregister 1890 - 1900 blad 328; huisnummer Balk 230
1890 - 1892	Johannes Sybrens Dooper, hotelhouder
1890 - 1892	Boukje Frankena, werkmeid ( * 7 mei 1869 te Harich)
1892 - 1896	Fokke Alles Wijminga, hotelhouder
1892 - 1893	Martje Hellinga, dienstbode ( * 30 augustus 1876 te Aalzum)
1892 - 1893	Ike de Jager, onderwijzeres ( * 12 augustus 1865 te Murmerwoude)
	Froukje Tuinier, dienstmeid ( * 16 augustus 1873 te Oudemirdum)
1896 - 1899	Pieter Foppes Schram, hotelhouder
1896 - 1896	Hotske Rondhout, dienstmeid ( * 25 december 1877 te Woudsend)
1897 - 1897	Sieboutje Bokma, dienstmeid ( * 29 mei 1879 te Langweer)
1898 - 1898	Rigtje Booi, dienstmeid ( * 21 maart 1874 te Terwispel)
1898 - 1899	Lipkje de Jong, dienstmeid ( * 19 maart 1883 te Woudsend)
1899 - 1900	Jan Rijpkema, logementhouder
1899 - 1899	Sjirkje Hofman, dienstmeid ( * 5 april 1878 te Follega )
bevolkingsregister 1900 - 1910 blad 326; huisnummer Balk 230 / 354
1900 - 1901	Jan Rijpkema, logementhouder
1900 - 1902	Sietske Bijlsma, dienstbode ( * 24 mei 1885 te Tjalleberd)
1900 - 190?	Leenke Boender, dienstbode ( * 8 februari 1878 te Sloten (Fr))
1901 - 1904	Sijmen Kingma,
	Elisabeth de Vries, dienstbode ( * 13 april 1880 te Nijega)
1904 - 1906	Jurjen Pelsma, hotelhouder
	Gerhardus Wenting, klerk zuivelfabriek ( * 18 januari 1873 te Arnhem)
1906 - 1908	Douwe Gramsma, hotelhouder / restaurateur
1906 - 1907	Johannes Gramsma, kelner ( * 16 juni 1888 te Breda)
1906 - 1907	Herman Landweer, rijksontvanger ( * 26 april 1877 te Onstwedde)
1908 - 1910	Harmen Jacobs Poppes, hotelhouder
1908 - 1910	Andries van der Ven, klerk posterijen en telegrafist (geboren op 22 juni 1882 te Amsterdam)
register van huisnummers 1910 - 1920 blad 27; huisnummer Balk 355 / 390
1910 - 1916	Harmen Jacobs Poppes
1917 - 1917	Pieter Bos
1917 - 1917	Age Haringsma
1917 - 1917	Hylke Tromp
1917 - 1918	Jan Duijff
1920 - 1920	Johannes Wagenmakers
bevolkingsregister 1911 - 1920 N-R blad 98; huisnummer Balk 355 / Balk 390
1911 - 1916	Harmen Jacobs Poppes, logementhouder ( * 8 mei 1860 te Balk); hoofd
dienstboden 1911 - 1920 blad 63; huisnummer Balk 355
191? - 191?	Sibbele Postma, stalknecht ( * 10 september 1887 te Nijemirdum); inwonend?
bevolkingsregister 1911 - 1920 A-B blad 135; huisnummer Balk 390
1917 - 1917	Pieter Bos, timmerman ( * 16 november 1879 te Opperdoes); hoofd
bevolkingsregister 1911 - 1920 H-J blad 142; huisnummer Balk 390
1917 - 1917	Age Haringsma, scheepstimmerman ( * 15 februari 1873 te Hemelum); hoofd
bevolkingsregister 1911 - 1920 T-V blad 24; huisnummer Balk 390
1917 - 1917	Hylke Tromp, arbeider ( * 20 januari 1886 te Sloten Frl,); hoofd
bevolkingsregister 1911 - 1920 T-V blad 96; huisnummer Balk 390
1917 - 1918	Jan Duijff, arbeider ( * 26 maart 1874 te Harich); hoofd
bevolkingsregister 1911 - 1920 W-Z blad ??; huisnummer Balk 390
1920 - 1920	Johannes Wagenmakers
bevolkingsregister 1921 - 1930 blad 362; huisnummer Balk 414
1921 - 1930	Johannes Wagenmakers, brievenbesteller / zonder beroep ( * 31 oktober 1876 te Sloten)
bevolkingsregister 1931 - 1939 blad 332; huisnummer Balk 399
1931 - 1939	Johannes Wagenmakers, zonder beroep ( * 31 oktober 1876 te Sloten)

1939 - 19??	familie Wagenmakers
196? - 1982	Dirk de Jong, bode

Boterwaag



bron: Leeuwarder Courant van 17 december 1876


bron: Leeuwarder Courant van 27 februari 1877
De architect van het nieuwe gebouw was Jacob Izaaks Douma uit Leeuwarden. Voor het postkantoor zie Dubbelstraat

Timmerman Pieter Folkerts Postma uit Woudsend was de laagste inschrijver bij de aanbesteding op 7 maart 1877 op het gemeentehuis te Balk. Hij mocht het nieuwe postkantoor en waag bouwen voor een bedrag van f 22097,- Het schilder- en behangwerk is in twee delen apart aanbesteed op 27 december 1877. Het 1e perceel (postkantoor) ging naar Jacob Dijkstra, schilder te Balk voor f 653,- en het 2e perceel (waaggebouw) naar Marten Zwanenburg, schilder te Balk voor f 647,-


tekeningen: voorgevel - zijgevel - begane grond - verdieping
bron: archief gemeente Gaasterlân-Sleat

In de waag werd wekelijks de geproduceerde boter uit de omgeving ter veiling aangeboden. Er waren drie boterverenigingen actief in deze regio, namelijk de Botervereniging "Balk" later Oudste Botervereniging genoemd, de Botervereniging "Frisia" en "De Concurrent"


bron: Leeuwarder Courant van 3 juni 1877	bron: Leeuwarder Courant van 21 augustus 1883


bron: Leeuwarder Courant van 21 maart 1884


bron: 1116-1118 register Marktgeld, wik- en weegloon, gemeente Gaasterlân-Sleat


bron: Leeuwarder Courant van 18 juni 1886


bron: Leeuwarder Courant van 12 december 1896

Hotel Gaasterland, het hotel boven de waag




Voordat boterverkopers hun gekochte boter inscheepten, werd deze gewogen op de waag bij hotel "Gaasterland", waar Pelsma en later Jan Poppes als eigenaren de scepter zwaaiden. Ook de postkoets vond haar stalling in de stalhouderij van dit hotel. 's Morgens vertrok de postkoets naar de Staverse boot en 's middags reed men met de post naar Sneek. De bovenverdieping van het hotel had een uitvoeringszaal, waar in de wintertijd de activicteiten van het verenigingsleven plaatsvonden.
bron tekst en foto: Balk in oude ansichten door K.A. de Groot

1878 - 1892 logementhouder Dooper


bron: Leeuwarder Courant van 10 september 1878


bron: Leeuwarder Courant van 14 maart 1879	bron: Leeuwarder Courant van 7 april 1879


bron: archief grietenij en gemeente Gaasterland 1816-1936 toegang 1048
Lijst van localilteiten waar op 1 mei 1881 en op 1 november 1881 sterke drank in het klein verkocht werd in de gemeente Gaasterland.


bron: archief gemeente Gaasterlan-Sleat 1816-1936 toegang 1049
Register der vergunningen tot verkoop sterke drank in het klein in de gemeente Gaasterland 1882 - 19??

De Drankwet 1881
In 1881 werd uiteindelijk de eerste Drankwet aangenomen, de wet tot beteugeling van het misbruik van sterke drank. In deze wet werd openbare dronkenschap en de verkoop van sterke drank aan kinderen onder 16 jaar strafbaar gesteld. Ook werd bepaald dat uitspanningen waar sterke drank verkocht werd een vergunning moesten vragen bij de gemeente. Aan het aantal te verlenen vergunningen werd een maximum verbonden, afhankelijk van het aantal inwoners in een gemeente. Over de verkoop en de consumptie van bier en wijn werd in de wet niet gesproken.
bron: www.isgeschiedenis.nl



bron: Leeuwarder Courant van 25 augustus 1879






bron: Leeuwarder Courant van 3 januari 1891

	bron: Leeuwarder Courant van 12 augustus 1891


bron: Leeuwarder Courant van 27 januari 1892

1892 - 1896 logementhouder Wijmenga


bron: Leeuwarder Courant van 9 mei 1892	bron: Leeuwarder Courant van 5 augustus 1892


bron: Leeuwarder Courant van 1 december 1892	bron: Leeuwarder Courant van 23 maart 1894


bron: Leeuwarder Courant van 19 juni 1894

1896 - 1899 logementhouder Pieter Foppes Schram


bron: Leeuwarder Courant van 5 mei 1896


bron: Leeuwarder Courant van 1 februari 1897


bron: Leeuwarder Courant van 2 december 1898

1899 - 1901 logementhouder Rijpkema


bron: Leeuwarder Courant van 29 januari 1900	bron: Leeuwarder Courant van 7 februari 1901

1901 - 1904 logementhouder Kingma


bron: Leeuwarder Courant van 3 juni 1901	bron: Leeuwarder Courant van 9 oktober 1903

1904 - 1906 logementhouder Pelsma


bron: Leeuwarder Courant van 9 mei 1904

1906 - 1908 logementhouder Gramsma



	bron: Leeuwarder Courant van 16 november 1906



	<<< bron: Nieuwsblad van Friesland, Hepkema's 30 juni 1906

1908 - 1916 logementhouder Poppes


bron: Leeuwarder Courant van 13 januari 1908	bron: Leeuwarder Courant van 9 maart 1908

De op 17 mei 1911 opgerichte boerenleenbank hield vanaf 8 november 1911 zitting in een gehuurd kamertje in "Hotel Gaasterland". Van 1916 tot mei 1925 werd een grotere kamer gehuurd in hotel Boonstra.


bron: Balkster Courant van 6 februari 1915


Deze foto is gepubliceerd geweest in de Balkster Courant van 28 februari 1980 met onderstaande tekst:
Muziekkorps "Harmonie" samengesteld uit ingekwartierde Belgische militairen te Balk in de eerste wereldoorlog 1914-1918. De foto uit 1915 is genomen voor de ingang van "Hotel Gaasterland" boven het voormalige waaggebouw bewoond door de familie Poppes.


bron: Leeuwarder Courant van 12 februari 1916	bron: Leeuwarder Courant van 4 december 1917

woning

Het hotel is gesloopt. In opdracht van ? bouwt timmerman Thijs Johannes van Hout in 1919 een woning op deze locatie.

tekeningen: voorgevel, plattegrond, situatie

bron: bouwergunning verleend door de gemeente Gaasterland op 1 november 1919

De conciërgewoning aan de Lytse Side, hier op de foto van rond 1985, is gesloopt in 1989 ten behoeve van de uitbreiding van het gemeentehuis in 1990

gemeentehuis

Het plaatsen van de dakspanten tijdens de uitbreiding van het gemeentehuis in 1990. Op de achtergrond de woningen aan de Meerweg.

De plattegrond van de begane grond van een deel van het nieuwe gemeentehuis. Links onder de inrichting op de plaats van het oude postkantoor met daarboven de indeling ter plaatse van de oude conciërge woning.

bibliotheek

Vlak na de bouwvak in 2008 is begonnen met de verbouw van dit deel van het gemeentehuis ten behoeve van de vestiging van de Bibliotheek te Balk.


beginpagina langsdeluts	laatste wijziging: 19-04-2025