coöperatieve Stoomzuivelfabriek "Harich" te Balk
 
 
personeel zuivelfabriek Harich
foto 375-001 beschikbaar gesteld door Menno Dijkstra
Het personeel van de zuivelfabriek circa 1900.
1. ? , 2. ? , 3. ? , 4. ? , 5. ? , 6. ? , 7. ? , 8. ? Meindert Gerrits Dijkstra (1882-1931), 9. ? , 10. ?
11. ? , 12. ?, 13. ? , 14. ? , 15. ?Nanne Reinders Kuperus, directeur (1867-1934) , 16. ? , 17. ? , 18. ?Klaas Willems Henstra, kuiper (1866-1908) , 19. ? , 20. ?Jozef Mous (1878-1963) , 21. ?
Bij het opruimen vond Menno Dijkstra deze foto van vermoedelijk het personeel van de zuivelfabriek Harich te Balk. Meindert Dijkstra (1882-1931), de grootvader van Menno, was vanaf circa 1910 kuiper op de fabriek. Daarvoor knecht op dezelfde fabriek. Het gezin Dijkstra woont op Eigen Haard. Na bestudering van de foto en door deze te vergelijken met een andere groepsfoto’s kom ik tot de conclusie dat op deze foto wel degelijk het personeel van de zuivelfabriek Harich staat. Waarschijnlijk de mannen van het eerste uur. Dus rond 1900 en misschien wel bij de oplevering van de  fabriek in 1897.
Nanne Reinders Kuperus is de eerste directeur (15?), Brant Hylkes van der Goot (1872-1958) uit Harich is de voorzitter van de coöperatie (17?). Meindert Dijkstra als “jongfeint” (8?), rechts naast hem (9?)  staat hoogstwaarschijnlijk Jozef Mous (1878-1963). Jozef Mous werkt tot 1904 op de zuivelfabriek en gaat daarna als machinist aan het werk bij De Volharding in Balk. Klaas Henstra is rond 1900 kuiper op de zuivelfabriek. Dat zou nummer 18 kunnen zijn.  Sjoerd Haantjes (1874-1934) is machinist rond de eeuwwisseling  (16 ?). Dooitze Koornstra (1869-1906) is centrifugist (1?). Andere werknemers die op de foto zouden kunnen staan zijn Jacob Sybrens Teppema (1872-1944), Douwe Sijtsma (1868-1903), Jan en Johannes Kuperus, Pieter Wignand (1870-1937), Oene Bremer en Jan Bremer
bron: Balkster Courant van 9 januari 2020 Weromsjen yn Gaasterlân 457
 
15. Nanne Reinders Kuperus, directeur, op 26 augustus 1897 naar Harich
Gerrit Falkena, volontair, op 9 november 1897 naar Harich, kostganger bij de directeur
Gerbrandus Piers Piekema, machinist / centrifugist, op 30 oktober 1897 van Oldeboorn naar Balk, kostganger bij Hendrik Bontes de Jager
Hendrik Kerstes Sijbrandij, botermaker, op 9 november 1897 van Wommels naar Balk, kostganger bij Hendrik Bontes de Jager
Klaas Willems Henstra, kuiper, wonende te Sondel
Douwe Sijtses Sijtsma, kaasmaker, 6 oktober 1897 van Wommels naar Balk
Theunis Wispelwij, kaasmaker, op 6 oktober 1897 van Wommels naar Balk
Hero Bousema, melkcontroleur, op 6 oktober 1897 van Wommels naar Balk
 
 
personeel zuivelfabriek Harich
foto 204-001 beschikbaar gesteld door Ann Kuperus
Het personeel rond 1907 of later?.
1. ? , 2. ? , 3. ? , 4. ? , 5. ? , 6. ? , 7. ? , 8. ?, 9. ? , 10. Nanne Kuperus, directeur
11. ? , 12. ?, 13. ? , 14. ?

We blijven in molen sferen alhoewel dit niet op de foto te zien is. Ann Kuperus is de inzender van de foto en zij is de achterkleindochter van de eerste directeur van de zuivelfabriek Harich te Balk. De fabriek is gebouwd in 1897 aan de weg van Balk naar Kippenburg toen nog Harichster grondgebied. Op die plek stond in de 18e eeuw een roggemolen volgens de Schotanus kaart van 1718.  De molenaarswoning stond vlak aan de weg en is nog te zien op een oude prentbriefkaart van het Westeinde rond 1900. Van de molen zijn jammer genoeg geen afbeeldingen bewaard gebleven. Wel zijn er in de archieven verkoopstukken te vinden: In 1707 vond er een verkoping plaats van een “huysinge ende stede gelegen op het westendt aen de Ruigehuister sijdde van de flecke Balck met een backoven, backersgereedtschap en de toebehooren van dien mitsgaeders een graenwindtmolen aen de Harighster sijdde met de wier en plantagie staende en gelegen, oock de seilen, billen en praem daer bij sijnde” (bron: Fan Gaast en Greide geschreven door WTB)

Op de foto het personeel van de zuivelfabriek rond 1900 met rechts hun directeur Nanne Reinders Kuperus (Roordahuizum 1867 – Utrecht 1934). Kuperus was een sociaal bewogen man. Hij was de inspirator voor de oprichting van  de Coöperatieve Woningvereniging Eigen Haard is Goud Waard op 29 augustus 1901. Zijn naam is terug te vinden in de gedenksteen in de voorgevel van de tien arbeiderswoningen aan de Gaaikemastraat in Balk.
De namen van het personeel zijn niet bekend.

bron: Balkster Courant van 3 november 2011 Weromsjen yn Gaasterlân 36
 
jaarverslag 1912/1913
jaarverslag beschikbaar gesteld door Sytse Bouwhuis

De vorige week gepubliceerde foto van het personeel van de zuivelfabriek Harich te Balk leverde een aantal leuke reacties op. Het herkennen van grootvaders en overgrootvaders is lastig. Oorzaak is dat in veel familiealbums foto’s van rond 1900 schaars zijn. Je hebt dan eigenlijk geen idee hoe je familielid eruit heeft gezien. Voor de herkenning ga je uit van foto’s van een veel latere datum en van specifieke familietrekken in het gezicht. Het nodige speurwerk zal nog moeten gebeuren. Van Sytse Bouwhuis uit Wijckel kreeg ik een jaarverslag van de zuivelfabriek over de jaren 1912/1913. Een ware schatkamer aan gegevens over het wel en wee op de fabriek. In mei 1912 heeft de coöperatie 156 leden met 1994 melkende koeien. 11 leden verlaten met een wettige reden de coöperatie en 20 nieuwe leden melden zich aan. Ze staan allemaal met naam en toenaam in het verslag. Ook de werknemers worden genoemd compleet met functie en weekloon. Dat varieerde van fl 17,- voor de assistent tot fl 2,-  voor de hulpkuiper. De verwerkte hoeveelheid melk met de melkprijs en het vetgehalte, een verkorte weergave van de bestuursvergaderingen, de balans enz. enz.

bron: Balkster Courant van 16 januari 2020 Weromsjen yn Gaasterlân 458
 
het complete jaarverslag (18mb) is te vinden onder deze link
 
deze pagina is nog in bewerking
 
personeel
periode naam functie van naar
1897 - 1919 Nanne Reinders Kuperus (*1867 te Roordahuizum) directeur Wommels Utrecht
1897 - 1899 Gerbrandus Piers Piekema (* 1873 te Baard) machinist /centrifugist Oldeboorn Oldeboorn
1897 - 1911 Hendrik Kerst Sijbrandij (*1879 te Wommels) 1e botermaker (1913) Wommels Wijckel
1897 - 1898 Gerrit Falkena (*1877 te Bolsward) volontair Wommels Oosterwoude
1897 - Douwe Sijtsma (*1868 te Kubaard) kaasmaker Wommels Harich
1897 - 1901 Theunis Wispelweij (*1860 te Oudega HON) kaasmaker Wommels Heeg
1897 - 1905 Klaas Henstra (*1866 te Langweer) kuiper Sondel Akkrum
1897 - 1898 Hero Bousema (*1875 te Aduard) melkcontroleur Wommels Alkmaar
1898 - 1900 Bouwe Klazes Zandstra (* 1872 te Langweer) klerk boterfabriek Boornzwaag Windesheim
1899 - 1900 Simon Fokke Mulder (*1877 te Akkrum) machinist Balk Amsterdam
1899 - 1900 Ype Groenhout ( * 1879 te Dronrijp) centrifugist (1899) Stiens Berverwijk
1898 - 1898 Jakob Sybrens Teppema (*1872 te Balk) volontair Balk Tubbergen
1900 - 1910 Geradus Hendriks Wenting (*1873 te Arnhem) klerk boterfabriek Hoogeveen  
1903 - 19?? Tjerk Willems Deinema (*1871 te Hallum) 1e kaasmaker (1913) Leeuwarden Balk
1907 - 1908 IJsbrand van Staalduijnen (*1891 te Naaldwijk) volontair? Leiden Leiden
1908 - 1909 Paul Reintjes (*1889 te Cleve) volontair    
1911 - 1912 Daniël van Maile (Male(n)) (*1883 Schoondijke) melkcontroleur Bolsward Sloten (frl)
1903 - Sjoerd Hendriks Haantjes (*1874 te Molkwerum) machinist (1913) Balk Balk
         
         
  S. Mous melkmeter    
19?? - 1913 Sible Sjoerds (*1892 te Balk) weimeter Balk Heeg
  W Asma ??Willem Asma (*1888 te Sondel)?? monsternemer    
         
1912 - 1913 Jodocus de Mars (*1889 te Oldeboorn) assistent directeur Bolsward Bodegraven
         
         
         
  Lieuwe Theunis Venema (*1880 te Gauw) 2e kaasmaker (1913   Lonneker
1911 Sietze Piers Jongsma (*1855 te Wijckel) botermaker    
    2e botermaker (1913)    
1911 - 1915 Hendrik Jongsma (*1886 te Wijckel) centrifugist (1913) Wijckel Balk
  Pieter Wignand (*1870 te Balk) melkontvanger (1913) Balk Balk
1911 - 1931 Meindert Gerrits Dijkstra (*1882 te Nijega HON) kuiper (1913) Balk Harich
  Kleis Gerrits de Lange (*1872 te Balk) 2e melkontvanger (1913) Balk Harich
  Harmen de Jong (* 1880 te Balk) 3e kaasmaker (1913)    
  M Schotanus koelknecht (1913)    
  Johannes Kampen persknecht (1913)    
  Pieter van der Wal (* 1878 te Hemelum) melkmeter (1913)    
1911 - 1922 Marten van Dijk (*1866 te Workum) kaasmaker (1911) Harlingen Balk
  Marten van Dijk (*1866 te Workum) persknecht (1913)    
  Marten van Dijk (*1866 te Workum) weitapper (1921)    
  Reinder Sjoerds (* 1888 te Woudsend) losse knecht (1913)    
  Maaike Kuperus, weduwe Douwe Sijtsma pakhuisbediende (1913)    
  Foeke Louwsma (*1896 te Harich) losse knecht (1913)    
  B. Hoekstra klerk (1913)    
  Sijbren Douwes Sijtsma (*1896 te Wommels) leerling machinist (1913)    
  Gerrit Bonnes Dijkstra (* 1897 te Balk) leerling klerk (1913) Balk Amsterdam
  Jan Reuhman (*1896 te Balk) weimeter (1913)    
  J. Wijckelsma hulp kuiper (1913)    
  Alexander Benjamin Noordwal (*1887 te Balk) melkcontroleur (1913)    
  Luitjen Boender (*1893 te Balk) melkmonsternemer (1913)    
  Joh Beuckens melkmonsternemer (1913)    
  W Steiginga melkmonsternemer (1913)    
         
1922 - 1923 Haije Jacoby=us van der Werf (*1891 te Bolsward) assistent directeur    
1925 - 1927 Sijtse Koopmans (*1893 te Oosterlittens) melkcontroleur Ezinga Balk
1926 - 1927 Jan Martens (*1902 te Oudega HON) assistent directeur    
1927 - 1929 Jouke Hoekstra (*1906 te Harich) melkcontroleur    
1927 - 1929 Pieter Boersma (*1906 te Marrum) assistent directeur    
1928 - 1930 Pieter Hofstra (*1913 te Bolsward) assistent directeur    
1932 - 1939 Harm Schippers (*1904 te Terwispel) melkcontroleur    
1936 - 1938 Bareld van der Meer (*1913 te Bolsward) assistent directeur    
         
1898 hoofdelijke omslag      
1911 hoofdelijke omslag      
 
eigendommen van de firma Nijmeijer en van der Wal
register van overschrijvingen periode 1832 - 1928
kadastrale gemeente
sectie
nummer

opper vlakte

aard van de titels
bedrag in guldens

dagtekening overschrijving titel

hypothecaire inschrijvingen
radatien
som inschrijving
dagtekening inschrijving
aflossing
som
Balk H       -          
Balk H                  
bron: Tresoar, toegang 35-03, inventaris ?, folio ?, nummer ?

 

beginpagina langsdeluts pagina online: 12 januari 2020 laatste wijziging: 28-01-2020